Asertywność to nie tylko mówienie "nie"
Asertywność w ostatnim czasie stała się bardzo popularnym terminem. Większość firm szkoleniowych ma w swojej ofercie bardzo chwytliwe szkolenia z asertywnością w tle. Najczęściej jednodniowe dla bardzo zapracowanych. Do takich szkoleń proponuję podchodzić z dystansem.
Często słyszę od moich pacjentów w gabinecie, że mają problem z asertywnością. Wtedy zaczynam dopytywać, co przez to rozumieją, co to znaczy że nie są asertywni? Podczas treningów asertywności, wraz z uczestnikami, robimy burzę mózgów i wnioski są podobne jak podczas indywidualnych spotkań. "Asertywność to umiejętność odmawiania. To mówienie nie."
Asertywność to jednak coś znacznie bardziej złożonego, to nie tylko mówienie "nie". To przede wszystkim postawa wobec siebie i innych ludzi. Z tej postawy wynika zachowanie, które wspierane jest przez asertywny styl komunikowania się i asertywny język. Połączenie postawy, zachowania i asertywnego języka, daje nam osobę asertywną.
Asertywna postawa to traktowanie siebie i innych jak ludzi odpowiedzialnych, zasługujących na szacunek i ochronę praw osobistych. Postawa asertywna to dążenie do tego, aby stosunki z ludźmi były oparte na zaufaniu i prawdomówności. Postawa ta zakłada, że rozmówca nie jest wrogiem czy przeciwnikiem, a odpowiedzialnym i godnym partnerem.
Asertywny styl kontaktu to sposób komunikowania się ze światem. Jest złotym środkiem, który nie jest ani manipulacją, ani agresją, ani uległością. To stanowczość bez śladów przemocy, łagodność wobec innych, jednocześnie siła i zdecydowanie. Może służyć do psychologicznej obrony, a także do wywierania wpływu (nie będąc jednocześnie techniką manipulacji).
Techniki i procedury asertywne, często mylnie postrzegane są jako najważniejsza składowa asertywności. Techniki te budują stronę językową asertywnej komunikacji. Jednak dopiero powiązane z postawą, tworzą asertywne zachowanie. Należy pamiętać, że używanie samych słów i technicznych sposobów reagowania bez powiązania z postawą, jest sposobem manipulacji, a tego unikamy chcąc być osobami asertywnymi.
Zachowanie asertywne pozwala na niespełnianie oczekiwań innych ludzi, którzy chcą naruszyć naszą godność, interesy lub prawa osobiste. To styl reagowania, obrony, a także ekspansji, który pozbawiony jest śladów przemocy, nie jest inwazyjny i nie narusza godności innych osób.
Postawa, zachowanie, styl kontaktu i język asertywny, w połączeniu ze sobą daje nam obraz osoby asertywnej.
Osoba asertywna jest pewna siebie, zadowolona ze swoich kontaktów z ludźmi w życiu prywatnym i zawodowym. Jest sobą, nikogo nie udaje. Jest odpowiedzialna za swoje decyzje i wybory. Kontroluje dystans wokół siebie, potrafi stawiać granice. Nie angażuje się w kłótnie, jest konkretna, skoncentrowana na rozwiązaniu zaistniałego problemu. Osoba asertywna jest uczciwa, zarówno wobec siebie jak i innych, potrafi podejmować decyzje. Komunikuje się wprost, nie unika pokojowej konfrontacji. Potrafi wziąć odpowiedzialność za swoje błędy i pomyłki. Lubi siebie i innych ludzi.
Jeśli ktoś dotarł do tego momentu, to widzi że asertywność to coś znacznie więcej, niż zwykłe "nie". Często słyszę podczas szkoleń, że w praktyce "nie da się" być asertywnym, że to zbyt skomplikowane i trudne. Przyznaję, że wychowanie skutecznie tłumi w nas zachowania asertywne, ale jak mawia jedna ze specjalistek w temacie "NA ASERTYWNOŚĆ NIEGDY NIE JEST ZA PÓŹNO".
Jak więc stać się osobą asertywną? Zachęcam do uczestnictwa w treningu asertywności, gdzie można w sposób praktyczny ćwiczyć nowe zachowania. Najlepiej wybrać się na trening trwający więcej niż jeden dzień. Jeśli nie mamy możliwości uczestniczenia w treningu, dostępna jest coraz większa ilość publikacji na temat asertywności. Ja zeswojej strony polecam książki Marii Król-Fijewskiej i Piotra Fijewskiego prekursorów tematu asertywności w Polsce.
Zachęcam do asertywnego bycia :)
